Chór muzyczny z organami w kolegiacie w Bieczu

Znajduje się we wnętrzu świątyni, nad drzwiami wejściowymi od strony zachodniej.  Wykonany został z drewna. Ma on postać balkonu długiego na szesnaście metrów. Umieszczono go sześć metrów nad posadzką. Jest szeroki na około trzy metry.

Organy ulokowane zostały na środku chóru. Składają się z dwóch szaf organowych, umieszczonych w nich piszczałek oraz stołu gry ustawionego pomiędzy szafami. Grający na organach siedzi za stołem przodem do ołtarza głównego.

Szafy organowe to drewniane obudowy elementów technicznych i muzycznych organów. Mają one kształt prostopadłościanów wysokich na siedem metrów, długich na trzy i pół metra i głębokich na półtora metra. U dołu są zabudowane. W środkowej części  wstawiono pionowo piszczałki. Wewnątrz szaf są także pozostałe piszczałki metalowe i drewniane oraz wszystkie urządzenia techniczne niezbędne do funkcjonowania organów.

Drewniane zwieńczenia szaf mają kształt hełmów wież oraz zawierają figury aniołów trzymających trąbki. Szafy na szczycie łączy pozioma belka. Jej środek ozdobiono figurą anioła trzymającego lutnię.

Piszczałka to element, w którym powstaje dźwięk. Jest wykonana z metalu. Ma kształt rury o przekroju okrągłym. Piszczałki ułożone są pionowo. Mają różne wysokości. Największe są wysokie na dwa i pół metra. W dolnej części zwężają się stożkowo w dół. Tuż nad stożkiem znajduje się niewielki poziomy otwór w kształcie prostokąta z którego wychodzi dźwięk.

W każdej szafie piszczałki podzielone są na trzy grupy. Środkowe piszczałki umieszczone są na planie półkola i wysunięte przed lico szafy. Piszczałki po prawej i lewej stronie od środkowych są nieco cieńsze i niższe.

Stół gry jest drewniany, zabudowany od strony nawy i otwarty do wewnątrz chóru. Składa się z klawiatur ręcznych czyli manuałów, klawiatury nożnej czyli pedałowej służącej do gry nogami i włączników registrowych. Bieckie organy mają dwie klawiatury ręczne, ułożone jedna pod drugą. Dolna jest wysunięta w stronę grającego. Po obu stronach klawiatur znajdują się włączniki registrowe. Są to długie drewniane listewki zakończone gałkami. Można je pociągnąć do siebie lub zostawić wciśnięte w drewnianą obudowę. Włączają one poszczególne grupy piszczałek o różnym brzmieniu. Tuż nad podłogą ze stołu wyłaniają się cztery metalowe, kilkucentymetrowe dźwignie. Mają kształt prostokątny. Ułożone są poziomo jedna obok drugiej.  Służą do technicznej obsługi instrumentu stopą przez organistę.

Organy zostały wstawione do kościoła w tysiąc osiemset dziewięćdziesiątym ósmym roku. Są to organy dwudziestodwu głosowe, które naśladują grę całej orkiestry. Wykonano je w firmie znanego organmistrza Jana Śliwińskiego we Lwowie.

tekst: Anna Franik

konsultacja dostępności: Regina Mynarska, Dawid Górny (Fundacja Pełni Kultury)

konsultacja merytoryczna: prof. dr hab. Marek Stefański

czas powstania: czerwiec 2022 roku

Tekst zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu “Biecz – zobaczyć miasto Marcina Kromera. Udostępnienie kultury osobom z niepełnosprawnością wzroku”.