Kolegiata w Bieczu należy do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce. Usytuowana jest w centrum Biecza. To duża świątynia zbudowana z czerwonej cegły i kamiennych bloków. Kryta jest blachą. Najstarsze fragmenty kościoła pochodzą z połowy piętnastego wieku. W kolejnych wiekach dokonywano rozbudowy.

Świątynia ma długość prawie pięćdziesięciu metrów, szerokość prawie trzydziestu, a wysokość w najwyższym miejscu - osiemnastu metrów.

Od strony zachodniej zaczyna się nawa główna z przylegającymi do niej równolegle nawami bocznymi. Przy każdej z naw bocznych znajdują się po cztery kaplice. Dalej, w stronę wschodnią ciągnie się prezbiterium długie na dziewiętnaście metrów, szerokie na dziesięć metrów i wysokie na piętnaście metrów. Zakrystia i skarbiec przylegają do północnej ściany prezbiterium. Od strony wschodniej prezbiterium zamyka absyda. Jest to pomieszczenie zakończone trójbocznie dostawione do prezbiterium i otwarte do jego wnętrza.

Okna świątyni są wysokie i wąskie, zakończone ostrym łukiem, czyli podobnym do grotu strzały. Wyjątek stanowi okno w ścianie zachodniej, frontowej zwieńczone półkoliście.

Budowlę pokrywa dach z miedzianej blachy. Nad nawami dach jest dwuspadowy. Oznacza to, że od górnej krawędzi połacie dachu opadają na dwie strony. Dach wieńczy wieżyczka zakończona kopułą ustawiona na środku budynku. Prezbiterium nakryte jest osobnym, dwuspadowym dachem. Absyda - dachem składającym się z trzech części. Zakrystia, skarbiec oraz kaplice posiadają jednospadowy dach. Blacha miedziana dachu nad nawami i kaplicami ma kolor zielony, a nad prezbiterium i zakrystią ciemnobrązowy.

W ścianie zachodniej znajdują się główne drzwi wejściowe, a nad nimi duże okno. Dwuskrzydłowe drzwi otacza kamienny, gotycki portal. Jest on zakończony ostrym łukiem. Okno podzielono kamiennymi listwami na dwadzieścia osiem prostokątów. Zwieńczenie ściany jest trójkątne. Udekorowane zostało dziesięcioma blendami ułożonymi w jednym rzędzie. Blenda to wnęka w ścianie w kształcie okna. Wypełniona jest kamieniem o kremowym kolorze. Na górnej krawędzi zachodniej ściany ustawiono prostokątne słupy z cegły. Ozdobione są sterczynami czyli smukłymi wieżyczkami.

W północnej ścianie świątyni znajduje się dwoje drzwi otoczone kamiennymi portalami, siedem okien oraz dwie przypory. Przypora to pionowy filar dostawiony do ściany budowli, by ją wzmocnić. Szersze drzwi są obecnie używanym wejściem do kościoła. Prowadzą do nawy bocznej. Nad wejściem namalowano wizerunek Matki Bożej z dzieciątkiem.

Strona wschodnia: Na ścianach absydy umieszczono dwie blendy wysokie na dziewięć metrów i szerokie na dwa metry.

Na ścianach świątyni od strony wschodniej ułożono wzory. Powstały poprzez umieszczenie czarnych cegieł pośród pomarańczowych. Czarne cegły tworzą wzór w kształcie rombów. Czarny kolor bierze się stąd, że cegła jest mocno wypalona. Taką cegłę nazywamy zendrówką.

Południową ścianę świątyni zdobi trzynaście okien oraz drzwi do nawy bocznej. Drzwi osadzono w kamiennym portalu zakończonym półkoliście. Są dwuskrzydłowe, drewniane. Okute metalowymi ozdobami w kształcie rombów oraz półkoli.

tekst: Anna Franik

konsultacja dostępności: Regina Mynarska, Dawid Górny (Fundacja Pełni Kultury)

konsultacja merytoryczna: Damian Nowak (Muzeum Ziemi Bieckiej)

czas powstania: lipiec 2022 roku

Tekst zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu “Biecz – zobaczyć miasto Marcina Kromera. Udostępnienie kultury osobom z niepełnosprawnością wzroku”.