Kościół pod wezwaniem świętej Anny w Bieczu – wnętrze
Kościół pod wezwaniem świętej Anny wchodzi w skład zespołu kościelno-klasztornego ojców Franciszkanów. Zespół ten należy do pierwszych klasztorów reformackich powstałych na ziemiach polskich. Wnętrze kościoła jest jasne. Światło dzienne wpada przez okna w ścianach zachodniej, północnej i południowej. Ściany pomalowano na kolor jasnozielony. Wystrój wnętrza jest późnobarokowy, w większości z połowy osiemnastego wieku.
Świątynia ma długość trzydzieści siedem i pół metra, szerokość czternaście i pół metra, a wysokość w najwyższym miejscu - dziewięć i pół metra. Kościół składa się z jednej nawy oraz węższego i niższego prezbiterium. Zbudowano je na planie prostokąta. Prezbiterium usytuowane jest od strony wschodniej. Od strony zachodniej, tuż nad wejściem głównym, umieszczono chór muzyczny z organami. W północnej i południowej ścianie nawy znajdują się symetrycznie po trzy wnęki. Umieszczono w nich cztery ołtarze boczne i dwa konfesjonały.
Świątynia posiada sklepienie tak zwane kolebkowe. Oznacza to, że jest ono wygięte jak leżąca połowa walca. Poza tym jest to sklepienie kolebkowe z lunetami. Lunety to dodatkowe zagłębienia w sklepieniu. Mają one kształt zbliżony do trójkąta. Jego wierzchołek znajduje się na środku sklepienia. Wnęki lunet biegną symetrycznie na prawo i na lewo od środka.
Podłogę kościoła pokrywają kwadratowe płytki z marmuru w kolorze czerwonym, czarnym i kremowym. Środkiem nawy biegnie przejście. Na prawo i na lewo od przejścia stoją rzędy ławek.
Między nawą główną a prezbiterium jest tak zwana ściana tęczowa. W niej znajduje się ogromny otwór - przejście do prezbiterium. Zajmuje on niemal całą wysokość i szerokość ściany. Jego górna krawędź jest zaokrąglona półkoliście. Dlatego sama ściana ma kształt łuku o szerokości dwa i pół metra. Górną część łuku ściany tęczowej pokrywają malowidła. W dolnej części ściany, na prawo i na lewo do otworu, stoją ołtarze boczne.
Malowidło na ścianie tęczowej przedstawia Chrystusa i Boga Ojca na niebiańskich tronach w otoczeniu świętych. W centralnym miejscu Jezus siedzi pośród chmur. Opiera bose stopy o kulę ziemską. Nosi biało-czerwoną szatę. Lewą ręką obejmuje drewniany krzyż. W prawej trzyma berło. Przy lewym boku Chrystusa zasiada Bóg Ojciec z siwą brodą w biało-złotej szacie. Nad nimi Duch Święty w postaci białej gołębicy.
Poniżej, po obu stronach anioły oraz święci wpatrujący się w Chrystusa i Boga Ojca. Po naszej lewej - anioł, Najświętsza Maria Panna ubraną w białą suknię i niebieski płaszcz, święty Dominik w białym habicie i niebieskim płaszczu. Po naszej prawej - anioł, święty Józef w niebieskiej szacie i pomarańczowym płaszczu oraz święty Franciszek w brązowym habicie.
Na lewo od przejścia do prezbiterium stoi ołtarz z szesnastowieczną figurą Matki Bożej. Nosi ona złotą koronę i suknię, w prawej ręce trzyma berło. Na lewej ręce trzyma dzieciątko Jezus w złotej sukni. Matka Boża stoi na wężu, który oplata kulę ziemską. W zwieńczeniu nastawy ołtarza obraz świętego Michała Archanioła. To młody mężczyzna w zbroi ze skrzydłami. Mieczem przebija leżącego pod jego nogami diabła w postaci mężczyzny.
Na prawo od przejścia stoi ołtarz boczny poświęcony świętemu Józefowi. W nim pomalowana na złoto figura Serce Pana Jezusa. Jezus nosi złotą suknię. Przepasany jest czerwoną szatą spływającą do kolan. Na klatce piersiowej Chrystusa znajduje się wyrzeźbione, czerwone serce. Jezus wskazuje na nie palcem lewej dłoni. Prawą dłoń opuszcza w dół. W zwieńczeniu nastawy ołtarza obraz przedstawiający świętego Jana Chrzciciela. To mężczyzna odziany w czarną szatę. Trzyma w ręku baranka.
Prezbiterium i ołtarz główny.
W prezbiterium znajduje się drewniany ołtarz główny. Przestrzeń za ołtarzem nazywana jest chórem zakonnym. Miejsce to służy zakonnikom do modlitw i nabożeństw bez udziału świeckich wiernych. Ołtarz poświęcony jest Annie, patronce kościoła. Centralnym punktem nastawy ołtarza jest malowana i rzeźbiona scena Ukrzyżowania. To drewniana rzeźba Chrystusa na krzyżu na tle obrazu. Namalowano na nim Matkę Boską Bolesną i świętego Jana Apostoła.
Nad nim obraz świętej Anny nauczającej Maryję. Po bokach witraże ze świętym Franciszkiem po lewej i świętym Antonim po prawej. Pod witrażami dwoje drzwi wiodących do chóru zakonnego. Namalowano na nich po lewej Dawida grającego na harfie, po prawej faryzeusza z celnikiem.
Ołtarze boczne we wnękach
W północnej i południowej stronie nawy znajdują się po trzy wnęki. W pierwszych wnękach od strony prezbiterium umieszczono drewniane konfesjonały. W pozostałych - ołtarze zbudowane z drewna, pomalowane na ciemnobrązowy kolor. Nad wnękami duże okna z witrażami w niebieskie krzyże na białym tle.
W północnej ścianie nawy pierwszy ołtarz od prezbiterium zawiera obraz świętego Antoniego z Padwy w brązowym habicie z kapturem. Klęczy on przed dzieciątkiem Jezus i wyciąga do niego ręce. W zwieńczeniu nastawy zniszczony, nieczytelny obraz świętej Barbary.
W kolejnej wnęce ołtarz z obrazem świętej Anny. Nosi ona czerwona suknię, niebieski płaszcz i chustę okrywającą głowę. Na jej kolanach stoi dzieciątko Jezus otulone białą tkaniną. Maria siedzi po lewej stronie Anny. Nosi zieloną suknię, brązowy płaszcz i chustę na głowie. W rękach trzyma winogrona, po które sięga dzieciątko. W zwieńczeniu nastawy obraz przedstawiający świętego Joachima trzymającego dzieciątko.
W południowej ścianie nawy pierwszy ołtarz od prezbiterium poświęcony jest świętemu Franciszkowi z Asyżu. Na obrazie święty w brązowym habicie osuwa się na ziemię. Prawą ręką wspiera się na skale. Na jego twarzy maluje się smutek i ból. W zwieńczeniu nieczytelny obraz świętej Zofii.
Drugi ołtarz poświęcony jest świętemu Piotrowi z Alkantary. Święty w brązowym habicie wyciąga w górę ręce i wznosi się do nieba. W zwieńczeniu nastawy święty Wojciech. To starszy mężczyzna z siwą brodą, w czerwonej czapce biskupiej zakończonej w szpic oraz srebrnej zbroi.
tekst: Anna Franik
konsultacja dostępności: Regina Mynarska, Dawid Górny (Fundacja Pełni Kultury)
konsultacja merytoryczna: Damian Nowak (Muzeum Ziemi Bieckiej)
czas powstania: sierpień 2022 roku
Tekst zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu “Biecz – zobaczyć miasto Marcina Kromera. Udostępnienie kultury osobom z niepełnosprawnością wzroku”.