Radruż cerkiew świętej Paraskiewy

Cerkiew pw. św. Paraskewy w Radrużu pochodzi z końca XVI wieku. Cieśle użyli do jej budowy drewna jodłowego i dębowego. Zastosowali konstrukcję zrębową. Świątynia składa się z trzech części wzniesionych na planie zbliżonym do kwadratu: przedsionka, czyli tzw. babińca, nawy i prezbiterium. Największa i najwyższa jest nawa. Budowlę okalają soboty, czyli zadaszenie wsparte na słupach. Jest to jedno z nielicznych rozwiązań tego typu na Roztoczu Wschodnim. Dachy i ściany pokrywa gont. Jedynie pod sobotami pozostawiono odsłonięte grube belki konstrukcyjne.

Bryła tej cerkwi posiada wyraźną symetrię, zauważalną w perspektywie jej bocznych elewacji. Babiniec i prezbiterium mają identyczne wymiary. Ich dwuspadowe dachy wznoszą się na tę samą wysokość. Pomiędzy nimi góruje dużo większa i wyższa nawa. Ponad nią wznosi się czworoboczna kopuła w formie dachu namiotowego z jednym uskokiem.

Tuż pod linią dachów babińca i prezbiterium zaczynają się rozłożyste dachy sobót.

Skąpa liczba niewielkich okien podkreśla surowe wrażenie budowli. W północnej ścianie nawy umieszczono tylko jedno, a w południowej – dwa. We wschodniej ścianie prezbiterium nieco światła dziennego przepuszcza jedno wyjątkowo małe okno.

Bryła cerkwi przypomina budowlę o charakterze obronnym. W dawnych wiekach dawała wiernym schronienie w czasie licznych najazdów tatarskich. Budowlę oraz wznoszącą się na lewo od wejścia dzwonnicę okala solidny kamienny mur z XIX wieku. Dzwonnica obok swej podstawowej funkcji sygnalizacyjnej, mogła też pełnić rolę wieży strażniczej. W górnej części okala ją galeria, z której można było obserwować okolicę i zawczasu ostrzegać przed niebezpieczeństwem.

Od wschodniej strony cerkwi, przy bramie prowadzącej na jeden z cmentarzy, znajduje się niewielki budynek. Pochodzi z XIX wieku. Jedna jego ściana stapia się z murem. Pozostała część wystaje poza jego obręb. Miał pełnić funkcję kostnicy, jednak nigdy nie korzystano z niego w ten sposób. Przez jakiś czas natomiast mieszkali tutaj kościelni świątyni. W obrębie murów znajduje się ponadto kilka zabytkowych nagrobków, w tym unikalna płyta nagrobna z XVII wieku. Poza murami rozciągają się dwa stare cmentarze.

Pierwotnie cerkiew była prawosławna, następnie greckokatolicka. Obecnie znajduje się pod opieką Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Wymiary:

Długość całej bryły:  23 metry

Szerokość/długość babińca i prezbiterium: po około 5 metrów

Wysokość babińca i prezbiterium (łącznie ze sklepieniami): 7 metrów

Szerokość/długość nawy: około 8,5 metra

Wysokość nawy z kopułą: 15 metrów